Boşanma süreci hem çift hem de geniş aile bireyleri için zorlu bir dönemdir. Tüm olumsuzluklara rağmen bir yuvanın bozulması aile bireyleri için üzücü olmaktadır. Özelliklede çocuk olan ailelerde bu süreç daha yıpratıcı hale gelebilmektedir.
Çocuğun süreçten etkilenmemesi için kontrollü ilerlemeye çalışan çiftler kendi duygusal çalkantıları nedeniyle kontrolü kaybedebilmektedir. Geleceğin belirsizliği, boşanma sonrası yeni düzenin getirecekleri ve adaptasyon süreci yetişkinleri olumsuz etkilemektedir.
Yaşanan kaygı, üzüntü, stres çocuğa yönelik endişeleri de ekleyince duygular çok daha şiddetli hale gelebilmektedir. Çevredekilerin evliliği kurtarma çabası, herkesin akıl hocalığı yapması, çocuğun hedef gösterilmesi ise süreci daha da zorlu bir hale getirmektedir. Duygusal olarak iyi durumda olmayan çift için bu dönemde ebeveynlik rolü geri planda kalabilmektedir.
Boşanma sadece eşlerin evliliklerini sonlandırması değildir. Aynı zamanda yepyeni bir dönemin ve bu yeni hayata uyum sürecinin başlamasıdır da. Ayrılma ve boşanma bir yetişkin problemidir ancak çocuklu ailelerde boşanma hiç kuşkusuz bundan çok daha fazlasıdır. Çocuğun ebeveynlerinin ayrılmasından/boşanmasından etkilenip etkilenmeyeceği ya da ne kadar etkileneceği çeşitli etkenlere bağlı olarak değişir.
Unutulmamalıdır ki “ebeveynleri ayrılan her çocuk büyük zorluk yaşayacak, ruhsal ya da fiziksel olarak hırpalanacak” demek oldukça hatalı bir yaklaşımdır. Ebeveynlerinin boşanması her çocuğu farklı şekilde etkiler. Her çocuk, duygusal olarak yaşadıklarını farklı şekilde ifade eder. Çocuğun yaşı, kişilik yapısı, içinde bulunduğu çevre ve ebeveynlerin bu süreçteki tutumları bu noktada belirleyici rol üstlenir.
Ebeveyinlerin kısa ve net cümleler kullanılmalı. Sakin, yumusak, acelesiz bir ses tonuyla, yaşına uygun, örnek, benzetme veya resimlerden yararlanılabilir. Konuşma sırasında göz kontağı ve ten teması yoluyla destek önemlidir. Ayrılma kararının anne ve baba tarafından ortaklaşa verildiği vurgulanmalı; bu kararın çocuğun tamamen dışında olduğu ve bu karara varmadan önce sorunların çözümü için tüm diğer yolların çokça denendiği ifade edilmelidir. Karı-kocalık rolleri ile anne-babalık rollerinin birbirinden bağımsız olduğu belirtilmeli.
Boşanma kararı anne ve babanın ilişkisinin değişeceğini gösterir, çocuk ile olan ilişkilerinin değil. Yetişkinlerin arasındaki ilişkiler değişse de çocuklarla olan ilişkiler daimidir. Çocuklarınıza tekrar tekrar onları sevdiğinizi ve her zaman onların yanında olacağınızı söyleyin. Onlara bakmaya ve korumaya devam edeceğinize dair güven verin. “Anne ve baba ayrılsa bile yine seni çok sevecekler ve senin yanında olacaklar.” ,”Sen her zaman bu ailenin bir parçasısın.”, “Biz artık beraber yaşamayacağız, ama seni ne olursa olsun her zaman seveceğiz.” gibi cümlelerle ayrıldıktan sonra kendisinin terk edileceğine ya da sevilmeyeceğine yönelik düşüncelerine engel olabilirsiniz. Benzer şekilde çocuklar annelerinin ve babalarının aileleriyle olan ilişkilerinin de aynı şekilde devam edeceğini bilmelidir. Çocuklara anneanne, teyze, dayı, babaanne, hala ve amca gibi yakın akrabaları ile olan ilişkilerinin de bitmeyeceğini bildirmek önemlidir.
Çocuklar boşanma kararının kendi hayatlarını nasıl etkileyeceklerini bilmedikleri için yoğun bir endişe yaşayabilirler. Bu sebeple de ayrılık kararının neleri beraberinde getireceğini bilmeye ihtiyaç duyarlar. Kiminle ve nerede yaşayacaklarını, diğer ebeveynin nerede olacağını, hangi ebeveynle ne kadar zaman geçireceklerini ve hayatlarında nelerin değişeceğini onlara anlatın. Bu konuyu konuşmadan önce, boşanma sonrasındaki gidişat konusunda net olduğunuzdan ve çocuğunuzun bu konuda konuşmaya hazır olduğundan emin olun.
