Jean Marc Bosman; 1964’lü Belçikalı eski futbolcu. Futbol kariyeri açısından olmasa da, eski kulübü Liege’e açtığı dava ile başta Avrupa futbolu olmak üzere dünya sporunu mevzuat açısından en çok etkileyen kişilerin başında gelmekte.
Bosman, Belçika’nın RFC Liege Kulübü’nde oynarken sözleşmesinin sona erdiği sezonda kulübü ile olan görüşmelerde, kulübünün önceki sezona göre yüzde 60 oranında indirim yapmıştı. O da bunun üzerine o da Fransız kulübü Dunkerque ile anlaştı. Bunun üzerine Liege de 800 bin Dolar gibi yüksek bir sözleşme fesih bedeli belirledi ve bunun üzerine Dunkerque bu parayı ödeyemeyeceğini belirtti ve Bosman’ı oyuncuyu kiralamak istedi. Ancak Liege yöneticileri ona da müsaade etmedi üstüne Bosman’ı da kadro dışı bırakarak idari ceza verdi.
Artık kılıçlar çekilmişti. Bu gelişmeler üzerine Bosman, futbol tarihini ve ekonomisini tamamen değiştiren davayı açtı. Çok uzun yıllar süren mahkemeler sonucu tüm dünyada Bosman Kanunu ve buna bağlı kurallar olarak bilinen kararlar verildi. Bu sonuçlar üzerine ilk olarak Avrupa Birliği’ne bağlı ülkelerdeki profesyonel futbolcular serbest dolaşım hakkı ve sözleşme bitiminde bonservis bedeli olmadan takımdan ayrılma hakkı aldı.
Bosman Davası sonucu alınan kararla, özellikle yabancı futbolculara verilen serbest dolaşım hakkı, futbolda devrim niteliğinde gelişmelere yol açtı. Futbolcuların sözleşmeleri bitiminde serbest kalmaları ve Avrupa Birliği vatandaşı futbolcularının Avrupa Birliği ülkelerindeki liglerde yabancı sınırlamasının dışına alınması gibi birçok yenilik Bosman’ın futbolculara yarattığı fırsatı oldu.
Avrupa Adalet Divanı’nın 15 Aralık 1995’te aldığı bu karar sonucunda Bosman, dünya futbolunda belki de kendisinin dahi beklemediği ölçüde büyük bir süprize neden oldu. Özetle karar sonucu Avrupa Birliği vatandaşı futbolcuların, sözleşmelerinin bitiminden sonra bonservis gibi kısıtlamalarla transferlerinin engellenmesinin hukuki olmadığı ve futbolcuların milliyetlerine dayalı herhangi bir kısıtlamanın millî takımlar dışında yapılmasının da yasadışı olduğu belirtti.
Bu kararlar basketbol gibi diğer takım sporlarını da etkiledi. Ancak uzun süren mahkemeler ve mücadele pek çok yıldız futbolcuyu olumlu olarak etkilerken, zaten çok göz önünde olmayan Bosman’ın futbol hayatının sonunu getirdi. 1990 yılında 26 yaşında iken davayı açmış, Avrupa Adalet Divanı’nın 1995’te kararı açıkladığında 31 yaşında futbol hayatının sonuna gelmişti. Futbolu bıraktıktan sonra da hiçbir kulüp antrenörlük veya başka bir görev vermedi. Mahkeme sonucu kazandığı 780 bin Euro’nun neredeyse tamamını mahkeme masraflarına ödemişti. Olsun, sonuçta futbolcu olarak değil ama bir futbolcudan fazlası ve de dava adamı olarak tarihe adını yazdırdı.
