ARTUN ÇAĞA
Kuzey Kıbrıs’ta Yolsuzluk Algısı: 2024 Raporu’na göre, “Yolsuzluk” ve “rüşvet” ülkeyi kemiriyor
KKTC, 180 ülke ve bölgenin yer aldığı ‘Yolsuzluk Algı Endeksi’nde 140’ıncı sırada yer aldı
İş insanlarının %75’i rüşvet ve yolsuzluğun ‘çok yaygın’ olduğunu, %35’i rüşvet verdiğini söyledi
YOLSUZLUK VE RÜŞVET ÜLKESİ
“KKTC’nin yolsuzluk ve rüşvet ülkesi haline geldiği” algısı giderek yükseliyor. Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International-TI) kriterlerine göre hazırlanan “Kuzey Kıbrıs’ta Yolsuzluk Algısı 2024 Raporu” sonuçlarına göre ülke her yıl daha da geriye gidiyor. Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) Kıbrıs Ofisi’nin katkılarıyla akademisyenler Ömer Gökçekuş ve Sertaç Sonan tarafından hazırlanan yolsuzluk algısı raporu, dün Remzi Kitabevi’nde düzenlenen bir toplantıyla açıklandı. Toplantının açılış konuşmasını FES Kıbrıs Direktörü Hubert Faustmann yaptı. Raporu akademisyen Sertaç Sonan sunarken, Ömer Gökçekuş da bulgular konusunda daha derin bilgiler verdi
180’LİK LİSTEDE 140’INCI
Rapor, KKTC’nin yolsuzlukta az gelişmiş ülkeler liginde kaldığını bir kez daha tescilledi. Rapora göre, ülkenin 2024 Yolsuzluk Skoru (TI-CPI), 100 üzerinden 26 olurken, 180 ülke arasında 140’ıncı sırada yer aldı. TI tarafından incelenen ülkelerin “Yolsuzluk Algı Endeksi” ortalama puanı 43 olurken, KKTC; az gelişmiş ve diktatörlükle yönetilen ülkelerle aynı sıraları paylaştı. KKTC’nin puanı; TI-CPI listesinde Liberya, Mali, ve Pakistan’ın hemen altında; Kamerun, Irak, Madagaskar, Meksika, Nijerya ve Uganda ile aynı düzeyde hesaplandı. Listede Güney Kıbrıs 56 puanla 46’ıncı; Türkiye 34 puanla 107’inci sırada gösterildi.
HER 3 İŞ İNSANINDAN 2’SİNDEN RÜŞVET İTİRAFI
2024 yılıyla ilgili çalışmanın en can alıcı noktasını yine iş insanları ve rüşvet kısmı aldı. ‘Kuzey Kıbrıs’ta Yolsuzluk Algısı 2024 Raporu’nun oluşturulması sırasında uzmanlarla görüşülürken, Lipa araştırma kurumu da 352 iş insanıyla anket yaptı söyledi. Ankette ortaya çıkan çarpıcı sonuçlar özetle şöyle:
* İş insanlarının %75’i KKTC’de rüşvet ve yolsuzluğun ‘çok yaygın’ olduğunu düşünüyor.
* Her 3 iş insanından 2’si, bir yıl önceye göre ülkede yolsuzluğun artmış olduğu fikrinde.
* “Son bir yıl içerisinde ilgili yetkiliye rüşvet ya da hediye vermeniz ya da bir iyilik yapmanız gerekti mi? sorusuna katılımcıların %35’i “evet” cevabı verdi, %10’u suskun kaldı.
* “Rüşvet ya da el altından fazladan ödemenin” en yaygın olduğu üç işlem: Kamu ihaleleri ve izin/lisans işlemleri (%64); kamuya ait arazi ve binaların tahsisi/kiralanması (%60); devlet teşvikleri (%56).
