Bizim kuşak “stres” kelimesini bilmeden hep yaşayarak altında ezildik durduk. E yeni nesil ise artık aileden miras “stres” denen baskıyla yaşamayı öğrendi. Stres; fizik bilimine ilişkin “baskı” anlamında kullanılır. Mâlum, stressiz bir insan yoktur zira insanlar çevrede olup bitenlere hemen tepki verirler. Eğer stres hiç yoksa kişi tepki veremez. Çünkü enerjisi yoktur. Bu da ölüm demektir. Bu yüzden stres hayatın bir parçası olarak kabul edilmektedir.
E spordaki durumu ne? Sporcularınıza sorun; “Sürekli yorgun bir halde misiniz? Sabahları yorgun bir halde mi kalkıyorsunuz? Kendinizi sinirli, endişeli ya da panik halinde mi hissediyorsunuz? Başkalarına karşı tahammül gösteremiyor musunuz? Bir konuya yoğunlaşmakta güçlük mü çekiyorsunuz? Uyku probleminiz var mı? Genelde baş ağrısı çeker misiniz? Daha önce yaptığınız işlerden zevk almıyor musunuz? Kendinizi önemli biri değilmiş gibi mi görüyorsunuz? Neşesiz ve depresif bir halde misiniz? Soğuk algınlığına sık yakalanıyor musunuz? Dinlenmek için herhangi bir madde kullanım musunuz? (içki, sigara, uyuşturucu) İştahınızda artma var mı? Çabuk mu sinirleniyorsunuz?”.
E bunların çoğunda “Evetler” varsa sporcu yoğun baskı altında ha bire eziliyor ve de buna paralel olarak da performansı sürekli olarak geri iteler. E hâl böyleyken stres atılabilen bir özellik değildir anca yönetilebilen bir olgudur bildik E onu yönetmek için de önce kontrol altına almak gerekir. İşte bu sürece katkı koyacak ‘mentör (mental antrenör)’ önerileri aynen şu yönde; “Düzenli olarak eğlenceler planlayın ve iş haricinde ilgi alanları geliştirin…
En az 8 saat uyuyun. Düzenli bir yatma saati belirleyin. Uyku haplarından kaçının… Fiziksel durumunuza ve yaşınıza uygun zevk aldığınız egzersizleri belirleyin ve düzenli olarak yapın… Mümkün olduğunca telaşı ve endişeyi önleyin… Uzlaşma yanlısı olun. Stresli bir durumda savaşıp, mücadele etmek yerine uzlaşmayı tercih edin… Daha fazla sevin. İnsanları onların size sevdiğinden daha çok sevin… Korkularınızı tanımlayın. Bunları listeleyebilirsiniz. Korkularınızı tanımladığınızda artık eskisi kadar korkutucu olmadıklarını göreceksiniz… Doğru veya yanlış bir karar verin ve sonra harekete geçin.
Kararsızlık ve yerinde saymak, yanlış verilmiş bir karardan bile daha kötüdür… Daha fazla kahkaha atın. Bol bol kahkaha atarak, kanseri bile yenen kişiler olduğunu unutmayın… Stresli durumlarda sakin kalmaya çalışın. Kaçınılmaz üzüntüleriniz varsa bile bir süre sonra tekrar güneşli günlerin olacağına emin olabilirsiniz. Dünyada hiçbir insan sonsuza kadar mutlu ya da sonsuza kadar mutsuz kalmamaz…
Kendinize acımayın. Başınıza gelenlerden siz sorumlusunuz. Bunu kabul ettiğinizde yaşamın dümenini de elinize almış olacaksınız… Yalnızlıktan kaçının. Kendinizi diğer insanlara açın ve dostluklar kurmaya çalışın… Alkol veya uyuşturucu gibi maddeleri hayatınızdan çıkarın… Meditasyon, derin nefes alma, yoga, Qigong, biofeedback veya kendi kendine hipnoz gibi rahatlatıcı alternatif terapi yöntemlerini deneyin. Hatta namaza başlayın. İyi gelir…”. Sonuç mu? Profesyonel ve de amatör sporda her zaman takım adına psikolojik durumları kontrol edip, yöneten bir mental antrenöre illâ ki ihtiyaç vardır. Bu arada bilin ki stresi atamaz ama yönetebilirsiniz. Sağlıkla.
