Agorafobi, kişinin kendi güvenli alanı dışındaki ortamlara karşı endişe, korku, rahatsızlık ve utanç gibi duygular geliştirmesine neden olan bir panik bozukluktur. Agorafobinin karşılığı her ne kadar alan korkusu olarak geçse de durum bazen bundan daha karmaşık bir hale gelebilir.
Agorafobi, kişinin kendini güvende hissettiği alanların dışına çıkması sonucunda meydana gelir. Örneğin; sinema, asansör, alışveriş merkezleri, otobüs, uçak ya da tren gibi kapalı alanlarda bulunmak, kapalı ya da açık otoparka girmek, tünel veya köprüden geçmek ve genel olarak kalabalık ortamlara girmek agorafobinin tetiklenmesine neden olabilir.
Agorafobi hastaları, bu hastalığın hissettirdiklerine karşı koymakta oldukça zorlanabilir. Bu durum kişinin en güvenli alan saydığı evinden çıkmasını zorlaştırarak günlük hayatını da ciddi anlamda olumsuz etkileyebilir. Agorafobi deneyimleyen kişiler dışarıda oldukları süre boyunca rahatsızlık hissederek kaçınma davranışları sergiler.
Agorafobi belirtileri üç farklı şekilde görülebilir. Bunlar kişinin fiziksel durumunu etkileyen belirtiler, ruh sağlığını etkileyen belirtiler ve kişinin davranışlarını etkileyen belirtiler olarak gözlemlenir. Panik bozukluğa bağlı gelişen agorafobi belirtileri kişinin, açık veya kapalı alanlarda yardıma ihtiyaç duyması halinde yardım alamayacağını düşünmesi ve kendini yalnız hissetmesi gibi durumlarda endişe, korku ve utanç duygularının ortaya çıkması şeklinde gözlemlenebilir.
Agorafobinin belirtileri arasında göğüs ağrısı, hızlı nefes alıp verme, strese bağlı yoğun terleme, sıcak basması, titreme, yutkunma güçlüğü, kalp atışlarının hızlanması, ölüm korkusu, mide bulantısı, el ve ayaklarda uyuşma, kalp krizi geçirme korkusu ile baş dönmesi veya baygınlık yer alır.
Agorafobinin nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, agorafobi olma riskini arttırdığı bilinen birkaç faktör vardır. Depresyon, klostrofobi ve sosyal fobi gibi diğer fobiler, genel anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, fiziksel veya cinsel istismar öyküsü, madde bağımlılığı sorunu, ailede var olan agorafobi öyküsü gibi ciddi problemler riski artırmaktadır.
Agorafobi kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Genellikle genç yetişkinlikte başlar, 20 yaş ortalama başlangıç yaşıdır. Bununla birlikte, durumun belirtileri her yaşta ortaya çıkabilir. Agorafobi hastalığının tedavisi için genellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT) yöntemi önerilir. Bilişsel davranışçı terapi eğitimi almış terapistin uygun gördüğü durumlarda ise anksiyete ve depresyon gibi ruh sağlığını etkileyen hastalıkların tetiklenmesini önlemek için ilaç tedavilerine de başvurulabilir. Bu noktada en önemli olan şey kişinin bu durumdan ne derece etkilendiğidir. Ayrıca, agorafobisi olan kişinin fiziksel durumuna ve ruhsal sağlığına bakılarak karar verilir. Agorafobi teşhisi alan her hastaya aynı tedavi yöntemi uygulanmaz.
