Son zamanlarda ülkemizde yaşanılan olumsuz durumların verdiği endişe halkımızın bir kısmında ciddi anlamda aşırı sinirlilik problemini ortaya çıkarmıştır. Aşırı sinirlilik, bu sorunun yaşanması tek başına psikiyatrik bir bozukluk olarak değerlendirilmemelidir.
Bu durum bazı psikiyatrik bozuklukların belirtisi olarak kabul edilmelidir. Kişilerde bazı kişilik yapıları ve hastalıklar sinirli olmasına sebep olabilir. İnsanlarda sıkça duyulabilen kan beynime sıçradı gibi ifadeler sinirlilik halini açıklamaktadır. Sinirli olunan durumda vücutta fazla oranda adrenalin salgılanır.
Bu vücutta stres halini ifade eder.
Böyle durumlarda vücutta savaş ya da kaç sistemi oluşmaya başlar. Saniyelerle birlikte vücutta mükemmel bir mekanizma çalışmaya başlar. Vücut ısısı artar, nabız ve kan dolaşımı hızlanır, gözde pupillalar genişler, kandaki glikoz aratarak kaslara gönderilir.
Adrenalin vücudu tehlikelere karşı hazırlayan bir hormondur. Farklı organlarda farklı adrenalin reseptörleri bulunmaktadır. Yani adrenalin kalpte faklı, karaciğerde farklı etkileri vardır. Vücut kronik strese girdiğinde beyindeki hücrelerin yapısı bile değişmektedir. Bu nedenle aşırı sinirlenen kişilerin gastrit, ülser, kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklara yakalanma riski fazladır.
Depresyon geçiren kişiler, takıntılı titiz olan insanlar, şüpheci insanlar, duygularında aşırı iniş çıkış yaşayanlar, anti sosyal kişiliği olanlar aşırı sinirlilik rahatsızlığı yaşayabilirler. Stresli iş hayatı, mutsuz aile hayatı, alkol ve madde kullanımı aşırı sinirliliği tetikleyen unsurlardır.
Bunun tedavisi altta yatan sebebin tespit edilmesine ve bunun giderilmesine bağlıdır. Buna neden olan kaygı bozukluğu ya da depresyon ise tedavinin başarı oranı daha yüksek olur. Bu hastalarda sinirlilik sonradan başlar ve bazı dönemlerde artış gösterir. Sinirli olduklarını kendileri kabul eder ve insanlara yaptıklarından dolayı pişmanlık duyarlar. Kullanılan bazı ilaçlarla bu sinirlilik halleri kontrol altına alınır.
Aşırı sinirlilik hali kişilik özelliklerine bağlı ise, bunu tedavi etmek daha zor olacaktır. Bu kişiler sinirli olduklarını kabul etmez ya da her zaman sinirli olduklarını söylerler. Kendi sinirlilik halini kabul etmiş olsalar da, çevresindekilerin bunu hak ettiğini düşünürler. Sinirlenmekte haklı bile olsalar, yaptıklarının aşırı olduğunu fark edemezler.
Sinirliliğin altında yatan esas duygular açığa çıkarılıp bilişsel yeniden yapılandırma gibi psikoterapi yöntemleri ile desteklenmesi de yine tedavinin önemli bir bileşenidir. Her zaman yazdığım gibi kimse sizden önemli değildir.
