Barış Manço’nun 1977 yılında yaptığı bir şarkıyla ölümsüzleştirdiği Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın gerçek hikayesi.Eşlik ede ede dinlediğimiz o meşhur eserin aslında geçmişimize dair yürek burkan bir hikayesi varmış…
Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemekle birlikte 1810 civarında doğduğu, 1920’lerde öldüğü tahmin ediliyor. 110 yaşına kadar yaşamış, davudi sesli, çevresine korku salan beyaz tenli dev bir Türkmen.
Anadolu’dan Kıbrıs’a 5 kardeş gelmişler. Karaman kökenliler. Sarı Çizmeli zamanın meşhur ve zengin bir ağası, 3 bin dönüm toprağı varmış. Kavgalıları barıştırır, bekârları evlendirir, eşyalarını düzer, ev verir ve en az da bir dönüm toprak bağışlarmış. Fakir fukara bir kahvehaneye, meyhaneye ya da lokantaya gittiğinde para ödemez, yer içer tüm hesapları Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’ya yazdırırmış. Kendi gibi gönlü de zengin bu ağa malını mülkünü hep başkalarının hesabını ödeyerek harcadığından rivayete göre, yokluk içinde olmasa bile parasız pulsuz ölmüş.
MEZARINI BARIŞ MANÇO YAPTIRDI
Yıl 1971 Barış Manço fırtına gibi esiyor. Manço Kıbrıs’a konser vermeye gelir ve Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’yı bu konser sırasında Kıbrıslı Türkler’den duyar. Bu hikayeden yola çıkarak yazdığı şarkı 1979’da ortalığı yıktıktan sonra Manço 1982’de tekrar adaya gelir. Bu defa yanında kameramanlarıyla… Sarı Çizmeli’nin akrabalarıyla buluşur. Mezarını ziyaret eder ve yeni bir mezarın yapılmasına katkıda bulunur. Şimdi Mehmet Ağa’nın Göçeri köyündeki mezar taşında, “Barış Manço ile bütünleşen Sarı Çizmeli Mehmet Ağa. 1800’lü yıllar Ruhuna Fatiha” yazıyor.
Hikayenin Kıbrıs’ta geçen kısmı ise şöyle.
Barış Manço’nun 1979 yılından itibaren genellikle Konserlerin bitiminde söylediği şarkısı Sarı Çizmeli Mehmet Ağa idi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluş kutlamalarında da bu geleneği bozmamıştı. Konser sonrası otele döndüğünde, bir delikanlının onu beklediğini haber vermişler. Meğer genç Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın torununun oğluymuş. Ailesi yıllar önce Kıbrıs’a yerleşmiş. Genç Barış’la tanıştıktan sonra :
-Biliyor musunuz Barış Bey, Amcam evvelsi gece sizin plağınızı dinlerken çok kızıp, plağı kırdı.
– Kim senin Amcan sorusuna, alınan cevap.
-O şarkıda söylediğiniz Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın Torunu ..
Barış hem şaşırmış, hem heyecanlanmış. Aileden hiç olmazsa bir iki kişi bulunduğu taktirde gerçek Sarı Çizmelinin kimliği ortaya çıkacak diye de sevinmiş. Araştırmalar sonunda Girne’de bir, Lefkoşa’da iki torununun bulunduğu ve hayatta olan tek oğlunun da Magosa’nın Gönendere köyünde yaşadığı anlaşılmış. O kişi büyük torun Hasan Mehmet Özdağ imiş. Birkaç kişi ile konuşup, adresini alınca Barış’la tanışmaları sağlanmış. Buluşma günü her iki tarafta çok heyecanlanmış.
Hasan Mehmet Bey:
-Size çok şey borçluyuz. Dedemizi herkese tanıttınız deyince, Manço,
-Öyle ama kardeşiniz bana kızmış deyivermiş. Konuşmalar, gülüşmeler derken küçük torunun adresi alınıp, Lefkoşa’ya gidilmiş.
Artık Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’nın öyküsü belirlenmeye başlamış. Asıl adı Mehmet Cezzar Sarı Çizmeli, 1878 yılında Göçeri Köyünde dünyaya gelmiş. Çocukluğu, gençliği aynı yerde geçmiş. Rençperlik yapmış. Beş Parmak ile Trodos dağları arasında Kabızan, Pirasta adı verilen çifliklerin sahibi imiş. Rençperlikten zengin olan Mehmet Ağa’nın 2 oğlu 3 kızı varmış. O günden bu güne gelen aile bireyleri kaç kişidir bilemiyorum.
Büyük oğlu Ahmet Mehmet Sarı Çizmeli 1965 yılında vefat etmiş. Lefkoşe’deki Yeni Mezarlığa gömülmüş. Daha sonra Barış Manço, Esin Uluer ve küçük torun Nevzat Özdağ kabrini ziyaret etmişler.
Sarı Çizmeli Mehmet Ağa pehlivanlık da yaparmış. Ama asıl namını kazandıran olaylar, vergi aylarındaki bir takım sürtüşmelerin sonunda ortaya çıkmış. Köylere giden tahsildarlar, normal vergiden fazlasını istemeye kalktığı zaman vergi mükellefleri :
-Valla benden bu kadar, gerisini Sarı Çizmeli Mehmet Ağa öder deyip, işin içinden çıkarlarmış. Hatta bazı yıllar üç köyün vergisini bile ödediğini bilenler, duyanlar varmış.
Sarı Çizmeli Mehmet Ağa 60 yaşında vefat etmiş. Dünyadan göçüp giderken, elinin açıklığı nedeniyle geride pek fazla bir şey bırakmamış. Ama yıllar sonra Barış Manço Şarkısında öyküsünü dile getirmiş ve dillerden düşmez olmasını sağlamış. Gerisi rivayet…”
Gönlü güzel Barış Manço’yu rahmetle anıyoruz…
